Καινοτόμες θεραπείες: τι είναι, ποιους αφορούν, πώς έχουμε πρόσβαση

Καινοτόμες θεραπείες: τι είναι, ποιους αφορoύν, πώς έχουμε πρόσβαση

Δρ. Ελένη Γαλάνη, Παθολόγος Ογκολόγος

Το 2018 και το 2019 υπήρξαν χρονιές με σημαντικές εξελίξεις στη θεραπεία του καρκίνου του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού δεν αντιμετωπίζεται πια ως μια νόσος, αλλά εστιάζουμε στην εξατομίκευση της θεραπείας με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενή. Η εξατομικευμένη θεραπεία έχει ως σκοπό την επιλογή της ιδανικής θεραπείας της ασθενούς και βασίζεται σε καινοτόμα φάρμακα, τα οποία στοχεύουν σε εξειδικευμένα μόρια των καρκινικών κυττάρων, που εμπλέκονται στον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση τους. Στον καρκίνο του μαστού ανάλογα με την έκφραση των ορμονικών υποδοχέων ER, PR και της ογκοπρωτείνης Ηer-2 εφαρμόζεται και ανάλογη στοχευμένη θεραπεία.

Σήμερα, γνωρίζουμε ότι περίπου το 70% των ασθενών σταδίου Ι (χωρίς θετικούς λεμφαδένες) ορμονοευαίσθητου καρκίνου του μαστού δε θα χρειαστούν συμπληρωματική χημειοθεραπεία μετά τη χειρουργική επέμβαση. Το ποιες γυναίκες δε θα ωφεληθούν από τη συμπληρωματική χημειοθεραπεία μας το δείχνουν οι μοριακές υπογραφές της νόσου. Τέτοια test είναι το ONCOTYPE DX test, το οποίο μάλιστα είναι διαθέσιμο στη χώρα μας και το μεγαλύτερο μέρος του κόστους του αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΠΥ. Ανάλογη μοριακή υπογραφή είναι το mammaprint test. Τα δύο αυτά τεστ έχουν αξιολογηθεί μέσα από προοπτικές κλινικές δοκιμές και έχουν αποδείξει την προβλεπτική τους αξία.

Όσον αφορά τη Her2 θετική νόσο στην επικουρική θεραπεία η προσθήκη του pertuzumab στο trastuzumab έδειξε σημαντικό όφελος στη συνολική επιβίωση ασθενών με νόσο υψηλού κινδύνου για υποτροπή. Τo Pertuzumab στοχεύει σε έναν διαφορετικό επίτοπο του εξωκυττάριου τμήματος του Her-2 σε σχέση με το Trastuzumab, με αποτέλεσμα τα δύο μονοκλωνικά αντισώματα να δρουν συνεργικά.

Επιπλέον, πρόσφατα η μελέτη KATHΕRINΕ ανέδειξε ότι σε ασθενείς με Her2 νόσο, που έχουν λάβει χημειοθεραπεία πριν τη χειρουργική επέμβαση και μετά το χειρουργείο έχουν υπολειμματική νόσο, υπάρχει όφελος εάν δώσουμε συμπληρωματική θεραπεία με TDM1 αντί για trastuzumab που είναι η καθιερωμένη αγωγή μέχρι σήμερα.

Πολύ σημαντικές εξελίξεις υπάρχουν και για τη δύσκολη κατηγορία του τριπλά αρνητικού καρκίνου μαστού. Πρόσφατα δεδομένα δείχνουν ότι οι ασθενείς με μεταστατική τριπλά αρνητική νόσο έχουν σημαντικό κλινικό όφελος εάν λάβουν συνδυασμό ανοσοθεραπείας με atezolizumab και χημειοθεραπείας με nab-paclitaxel. Το όφελος αυτό αφορά τους ασθενείς με έκφραση του δείκτη PDL-1 (περίπου 40% των ασθενών ). Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι η θεραπεία αυτή έχει σημαντικό ποσοστό ανεπιθύμητων ενεργειών.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι καινοτόμες θεραπείες που επιγράφτηκαν είναι διαθέσιμες στους Έλληνες ασθενείς είτε από το δημόσιο σύστημα υγείας ή από προγράμματα πρώιμης πρόσβασης των ασθενών.

Εν κατακλείδι, φαίνεται ότι έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή συνδυασμένης θεραπείας. Χρησιμοποιούνται πλέον συνδυασμοί της κλασικής χημειοθεραπείας ή ορμονοθεραπείας με νέα καινοτόμα φάρμακα, μονοκλωνικά αντισώματα η ανοσοθεραπεία, που έχουν πετύχει αφενός την αύξηση των ποσοστών ίασης, αφετέρου τη μετατροπή της μεταστατικής νόσου σε χρόνια νόσο.